DE NEUS – WAT DOEN GEUREN?

Wanneer we het over reuk gaan hebben zullen we ook een blik moeten werpen op het zintuig zelf. De neus is belangrijk voor de ademhaling want de lucht voor de longen wordt erin opgewarmd en vuil wordt hier gefilterd. Bovenin de neusholte zit het eigenlijke zintuig.

We kunnen alleen stoffen ruiken die als een gas of damp in de lucht zweven. De geurwaarneming komt tot stand doordat geurstoffen oplossen in een slijmlaagje en worden herkend door speciale zintuigcellen. De receptorcellen werken specifiek voor een bepaalde geurstof, zodat we maar een beperkt aantal cellen hebben om bijvoorbeeld een roos te kunnen ruiken. Het betekent ook dat er een maximum is aan wat we kunnen ruiken. Bij overbelasting stoppen we zelfs met ruiken en kunnen we de geur die zo rijkelijk aanwezig is niet meer ruiken.

Boeiende feiten

Ruiken met de neus en smaken in de mond zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Wanneer we ernstig verkouden zijn is het niet meer goed mogelijk om iets te proeven. We zeggen : Proeven = Ruiken+Smaken

De reuk is nuttig bij het keuren van voedsel en waarschuwt ons wanneer iets niet in orde is. Het is het ‘oudste’ zintuig en staat in nauwe relatie tot ons diepere gevoelsleven zoals driften en angsten. Geur kan ons gevoelsleven op subtiele wijze beïnvloeden. Een paar voorbeelden:

Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat het kopen van een huis wordt gestimuleerd door de aanwezigheid van de geur van vers gebakken brood.

De befaamde Japanse werklust wordt mede veroorzaakt doordat veel firma’s ‘s ochtends vroeg citroenolie en andere opwekkende geuren via de airconditioning verspreiden.

In de metro van Parijs wordt op sommige plekken dennengeur verspreid om de passagiers te laten ontspannen.

Beschrijving van geuren

Geuren zijn alleen maar te beschrijven in termen van geuren die je al kent. Stel je zou aan een buitenaards iemand de geur van een roos moeten uitleggen dan zou je niet ver komen, bloemig, wee, honingzoet zou alleen maar nieuwe vragen opleveren. Je hebt de directe ervaring nodig om erover te kunnen uitwisselen. Net zoals geluid in toonhoogtes en lengtes kan worden uitgelegd en licht als combinaties van verschillende kleuren met hun eigen intensiteit, probeert men al eeuwen om geuren op een logische manier te beschrijven. Een interessant systeem is het onderstaande dat veel wordt gebruikt in de wereld van het parfum. Leuk om even te kijken hoe nootmuskaat, een schaap, of boerenkool ruiken.

1. Bloemachtig, zoet
2. Vruchtachtig, sappig
3. Etherachtig, fris
4. Grasachtig, groen
5. Kruidig, specerij
6. Houtachtig, hard
7. Grond, wortelachtig
8. Balsemachtig, hars
9. Brand, rookachtig
10. Foezelachtig, olieachtig
11. Wasachtig, vetachtig
12. Dierlijk, warm

De menselijke reactie op geur

Er wordt veel beweerd over de magische invloed van geuren op het gedrag van mensen. Gekeken wordt dan naar de dierenwereld waarin honden elkaar besnuffelen om elkaar vervolgens als vriend of vijand te bestempelen of mottenmannetjes die op een kilometer afstand partners kunnen ruiken. Bij mensen worden ook dergelijke mechanismen verondersteld, het gaat dan om de zogenaamde feromonen.

Feromonen

Een feromoon is een chemische boodschapper die boodschappen overbrengt tussen individuen van eenzelfde soort. (Wikipedia)

Het bekendste voorbeeld is waarschijnlijk dat van een groep vrouwen die gedurende een paar maanden bij elkaar in huis woont. Hun menstruatiecycli stemmen zich op elkaar af, waardoor alle vrouwen uiteindelijk tegelijk menstrueren. Er worden allerlei eigenschappen aan feromonen toegeschreven, wanneer je ze opdoet wordt je onweerstaanbaar voor de andere sexe ! Wat te denken van de volgende advertentie :

“Alter Ego Voor mannen met drie menselijke feromonen”

Alter-Ego is het eerste produkt in zijn soort dat niet alleen een of twee feromonen bevat, maar drie -3- menselijke feromonen zorgvuldig gemengd in een olie basis om een geur te creeëren die vrouwen eenvoudig niet kunnen weerstaan!

Het is gebleken dat Alter Ego een uitzonderlijk stabiel produkt is dat consistentere resultaten oplevert dan de meeste andere feromoon produkten. Dit betekent dat het effect dat het vandaag op iemand heeft over het algemeen ook morgen, overmorgen, etc. opgeroepen zal worden. Wanneer het een gewenst resultaat oplevert bij een andere persoon of groep personen, dan zal het u in het bijzonder goed bevallen dat u hetzelfde resultaat opnieuw kunt creeëren wanneer u dat wilt.

bron :feromonen.nl

We kunnen deze verhalen maar nauwelijks serieus nemen, alhoewel het aantrekkelijk is om ze te willen geloven.
De betekenis van feromonen voor de menselijke soort is echter klein in vergelijking met de dierenwereld:

Geur is in de loop der eeuwen cultureel steeds minder belangrijk geworden, in de westerse wereld gaat het dan vaak om preventie of maskering van stank. Bij ons is geur een subjectief iets geworden, denk je maar eens in dat een hond iets vindt stinken, voor hem is geur net zoiets als beeld en dat neem je gewoon waar ! Er zijn best nog wel culturen die geur belangrijk vinden. Bij een afscheid van een geliefde vriend drukken sommige Papoeas in Nieuw-Guinea de handen onder de oksels van de ander en wrijven de handen dan af aan het eigen lichaam. Alsof het een foto is nemen ze de geurindruk van de ander mee.

Naast het feit dat we cultureel minder op geur zijn ingesteld zijn we ook lichamelijk minder bedeeld dan dieren en zijn de organen die nodig zijn om feromonen waar te nemen nog maar slechts rudimentair aanwezig in de neusholte, op een zelfde manier eigenlijk als we nog een blindedarm in ons lichaam hebben of een stuitbeentje. Het gaat dan om het zgn vomeronasale orgaan dat op de tekening nog voor het eigenlijke reukorgaan zit. Mensen, en veel andere zoogdieren hebben achter de voorste snijtanden een kanaaltje door het verhemelte lopen waarmee ze feromonen goed kunnen opzuigen. Bij ons is echter het eigenlijke orgaan nog maar nauwelijks waar te nemen, in tegenstelling tot bijv paarden of katten.

Parallel aan de verminderde waarneming van geur is er een verminderde productie van geur. We spreken dan over zgn apocriene klieren die bijv gorilla’s of chimpansees over hun hele lichaam verspreid hebben en feromonen afscheiden. Rond de tepel zitten bij ons nog dergelijke klieren waardoor een pasgeboren baby de tepel makkelijk kan vinden. Enkel rond de geslachtsdelen en de oksels bevinden er zich nog een aantal van deze klieren. De invloed van Feromonen op de mens wordt nogal eens overschat en wonderen zoals bovenstaande advertentie ons wil doen laten geloven zullen zeker niet op die manier plaatsvinden. Het eigenlijke wonder is waarschijnlijk de astronomische winst die deze firma zal maken dankzij de goedgelovige houding van het kopende publiek. Alter ego…..

Wat doen geuren dan wel?

Geuren beïnvloeden ons bewustzijn en zijn goed in staat om ons naar een bepaalde stemming toe te brengen. Ze dwingen niet maar nodigen uit. En het is zonder meer waar dat Citroen opwekkend is en het dus lekker is om dat te ruiken terwijl je aan het werk bent. Het verbetert de kwaliteit van je werk misschien wel. Of dat Jasmijn ontspannend werkt en lekker is om voor het slapen even te ruiken. Maar dat betekent niet dat je van Citroen gaat werken of van Jasmijn gaat slapen. Geuren geven extra waarde aan de wereld, ook al zijn we ons dat misschien niet zo bewust, maar het is een feit dat mensen die om een of andere reden hun reuk hebben verloren een verhoogde kans hebben om depressieve klachten te krijgen.

Geuren kunnen van onschatbare waarde zijn, maar het eigenlijke werk moeten we zelf doen.